Psikolojide Güncel Gelişmeler

Son yıllarda yapay zekâ teknolojilerinin terapötik süreçlere entegrasyonu büyük bir ilgi uyandırdı. ChatGPT gibi sistemler, duygusal destek ve yönlendirme sağlayarak geleneksel terapistlere alternatif olarak sunuluyor. Ancak, bu sistemlerin insan terapistlerle karşılaştırıldığında etik sınırları ve terapötik ilişkinin derinliğine etkisi hala tartışma…

Depremler, sadece fiziksel değil, aynı zamanda psikolojik olarak da büyük bir yıkıma yol açabilir. Çeşitli bilimsel çalışmalar, büyük doğal afetlerin ardından bireylerin psikolojik sağlığında ciddi bozulmalar yaşadığını göstermektedir.   2011 Japonya depremi sonrası yapılan bir araştırma, afetin hemen ardından bölgede yaşayan…

Savaşlar, afetler, ekonomik çöküşler, toplumsal krizler… Her gün açtığımız ekranlarda “yeni bir felaket” ile karşılaşıyoruz. Bu durum zamanla sadece bilgi birikimi değil, zihinsel bir yük oluşturuyor. Uzmanlar bu durumu “headline stress disorder” olarak tanımlıyor. Psychology Today, bu kavramı, medyada sürekli…

Yetişkinlerde Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu (DEHB), çoğu zaman tanı almadan yıllarca devam eder. Bu durum özellikle odaklanma, zaman yönetimi ve organizasyon gerektiren işlerde ciddi zorluklara yol açabilir. Ancak çoğu zaman bu durum, “dalgınlık”, “disiplinsizlik” ya da “dağınıklık” olarak etiketlenir. …

Geleneksel iş dünyasında motivasyonun temel kaynağı maaş ve terfi gibi dışsal ödüller olarak görülürdü. Ancak günümüz çalışanları sadece ücret değil, anlam, aidiyet ve ruhsal denge de talep ediyor. Harvard Business Review’a göre, çalışan bağlılığının en güçlü belirleyicisi artık “kendini değerli…

Sosyal medya, günlük hayatımızın ayrılmaz bir parçası haline geldi. Ancak, bu platformların kullanıcı davranışlarını yönlendiren tasarım teknikleri, yalnızca eğlence veya iletişim amacıyla değil, aynı zamanda bağımlılık yaratacak şekilde yapılandırılıyor. “Sonsuz kaydırma” ve “bildirim bağımlılığı” gibi yöntemler, farkında olmadan daha fazla…

Çok zeki bireyler genellikle erken yaşta fark edilir; hızlı öğrenir, yoğun düşünür, detaylara takılırlar. Ancak bu zihinsel canlılık bazen beraberinde içsel bir çalkantı da getirir. Kazimierz Dabrowski’nin “Aşırı Uyaranlılık (Overexcitability)” teorisine göre, yüksek potansiyele sahip bireylerde beş temel alanda aşırı…

Gaslighting, bir kişinin gerçekliğini sorgulatarak zihinsel karmaşa yaratma sürecidir. Narsisist manipülasyonlarında sıkça kullanılan bu teknik, kurbanlarının benliklerine dair güvenlerini kaybetmelerine ve zamanla dissosiyasyona (kişilik bütünlüğü kaybı) sürüklenmelerine yol açar.   2022’de yapılan bir araştırmaya göre, gaslighting mağdurları, %40 oranında kimlik ve…

Yas, çoğu zaman üzüntüyle ilişkilendirilse de, öfke de bu sürecin doğal bir parçasıdır. Psikolog Elisabeth Kübler-Ross’un modeline göre, öfke kabullenmeye giden yolda önemli bir aşamadır.   2022’de yapılan bir araştırmaya göre, yas sürecinde öfkesini bastıran bireylerin depresyon ve travma sonrası stres…

Geleneksel olarak akademik başarı ve mesleki yeterlilik IQ (zeka katsayısı) ile ölçülürdü. Ancak son yıllarda yapılan araştırmalar, EQ (duygusal zeka)’nın ilişkiler, liderlik ve stres yönetimi gibi hayati alanlarda çok daha belirleyici olduğunu gösteriyor. Yale Üniversitesi’nin 2023 tarihli bir çalışmasına göre,…

Travmatik olaylar, bireyin duygularını kelimelere dökmesini zorlaştırabilir. Ancak sanat, sözlerin yetersiz kaldığı noktada bir ifade ve iyileşme aracı olarak devreye girer. Dünya Sağlık Örgütü (WHO)’nün raporuna göre, sanat terapisi travma sonrası stres bozukluğu (TSSB), anksiyete ve depresyon yaşayan bireylerde psikolojik…