Ebeveynlikte Empati ve Sınırlar
Her ebeveyn çocuk ilişkisinde olması gereken empati ve sınır kavramları, sağlıklı bir iletişim için olmazsa olmazlardandır. Bu etkileşim çocuğun ileriki hayatında kuracağı iletişimlerde de büyük yapı taşlarını oluşturur. Çocuğun her yaş dönemine uygun olarak karşılıklı hem ebeveynlerde hem de çocukta sınırların kurulması gerekir çünkü çocuk bazı dönemlerde kendini bireymiş gibi hissetmeye ihtiyaç duyar buna istinaden kurulan sınırlar oldukça önemlidir.
Empati Nedir?
Empati, en basit tanımıyla, kendimizi başkasının yerine koyabilme ve onun duygularını, düşüncelerini anlayabilme yeteneğidir. Yani, empati ne demek diye sorduğumuzda, karşımızdaki kişinin perspektifinden dünyayı görmeye çalışmak diyebiliriz. Empati bize kurduğumuz ilişkilerde şunları sağlar; daha derin bir iletişim, anlayış, saygı ve duygusal yakınlık.
Empatiyi iki bileşene ayırırsak karşımıza hem bilişsel hem de duygusal empati çıkar bunlar:
- Bilişsel Empati: Karşımızdakinin düşüncelerini ve bakış açısını anlama yeteneği.
- Duygusal Empati: Karşımızdakinin duygularını hissedebilme yeteneği.
Ebeveyn Çocuk İlişkisinde Empati Nasıl Geliştirilir?
1.Çocuğunuza karşı dinleyici olun: Çocuğunuzun dinlendiğini ve önemsendiğini hissetmesi aranızdaki bağı kuvvetlendirecek ve daha sağlıklı bir iletişim için olacaksınız.
2.Yargılamayı bırakın: Çoğunlukla yargılayıcı ebeveyne sahip çocuklar iletişime kapalı kişiler olabilirler bunun önüne geçmek için çocuğunuzun fikirleri konusunda onlara meraklı bir dinleyiciymiş gibi hissettirip onları anlamaya çalışın fakat yanlış düşünceler içerisinde de çocuğunuzu yargılamadan doğrusunu ona uygun (yaşına göre) ve sakin bir şekilde anlatın.
3.Kendinizin ve çocuğunuzun duygularının farkında olun: Her birey zaman zaman duygusal dalgalanmalar yaşayabilir. Çocukta bizim gibi bu süreçlerden geçer önemli olan çocuğunuzun ve kendi duygularınızın farkında olunmasıdır. Örneğin, ‘’ Evet, farkındayım şu an çok öfkelisin derin derin nefes al bunu konuyu sen sakinleştikten sonra konuşalım.’’ bu şekilde kuracağınız iletişim çocuğunuzun duygusunu anladığınızı gösterecek ve de iletişiminizde bir üst noktaya taşıyacak.
Ebeveynlikte Sınırlar
Zaman zaman ikili ilişkilerimizde de olduğu gibi çocuk ve ebeveyn ilişkisinde de sınırları koymamız gerekir. Peki bu sınırlar ilişkilerde neler kazandırır:
Güvenlik ve Rehberlik: Sınırlar, çocukların fiziksel ve duygusal güvenliğini sağlar. Ayrıca, onlara yaşamlarında sabır, özdenetim ve sorumluluk duygusu kazandırır.
Yapı ve Düzen: Çocuklar, yapı ve düzenin sağlanmasıyla kendilerini güvende hissederler. Ne zaman ne olacağını bilmek, çocuğun korkusuzca büyümesine yardımcı olur.
Sosyal Uyum: Sınırlar, çocuğa toplum içinde saygılı, başkalarının haklarına saygı duyan ve iş birliği yapan bir birey olma becerisi kazandırır. Bu, okulda, ailede ve diğer sosyal ortamlarda uyumlu ilişkiler kurmalarını sağlar.
Empati ve Sınırların Ebeveyn ve Çocuk İçin Etkisi
Çocuklara disiplin kazandırırken bu iki bileşeni kullanmak oldukça faydalıdır. Empati ve sınırlar, hem kendiniz için hem de çocuğunuz için daha sağlıklı bir iletişimde olmanızı sağlar. Bununla birlikte çocuğunuzun isteklerini ve duygularını anlayabilir hem de çocuk sizi diğer akranlarından ve bireylerden farklı bir konumda yani ebeveyn konumunda kalmanızı sağlar. Bu iki bileşen eşgüdümlü olarak gittiğinde ebeveyn çocuk ilişkisinin belli sınırlar içinde kaldığını göreceksiniz.
Sonuç
Ebeveynlikte empati ve sınırlar, çocukların sağlıklı gelişimini destekleyen, birbirini tamamlayan iki unsurdur. Empatik yaklaşım, çocuğun duygusal ihtiyaçlarını anlamaya ve onun duygusal dünyasına saygı duymaya odaklanırken, sınırlar ise güvenli bir ortam sağlamak ve çocuğa sorumluluk kazandırmak için gereklidir. Her iki unsurun doğru şekilde dengelenmesi, çocukların hem duygusal olarak sağlıklı hem de sosyal olarak sorumluluk sahibi bireyler olarak gelişmelerine yardımcı olur.